EMDR staat voor “Eye Movement Desensitization and Reprocessing”.
Letterlijk vertaald betekent het: door oogbeweging het alsnog minder gevoelig worden en opnieuw verwerken nare ervaringen en nare gevoelens. Iedere gebeurtenis die als herinnering een blijvend negatief effect op iemands leven heeft, wordt traumatisch genoemd.
Typisch voor een traumatische herinnering zijn de heftige emoties, de levendige beelden en de fysieke reacties daarop. Deze herinneringen worden telkens weer geactiveerd in situaties die lijken op de traumatische gebeurtenis die je heb meegemaakt. Zo kan later een geluid dat je hoort, een geur die je ruikt, een beeld dat je ziet of een gedachte waar je het weten niet van weet, de beelden en de gevoelens aan een gebeurtenis of onbewuste ervaringen levendig terugbrengen. Inclusief alle lichamelijke reacties van toen.
De EMDR behandelmethode wordt in Nederland bij volwassenen toegepast sinds 1994 en bij kinderen en jongeren sinds 2000. Bij EMDR worden elementen van verschillende gangbare therapie vormen gecombineerd waarmee effectieve verwerking compleet is.
Diverse wetenschappelijke onderzoeken hebben ruimschoots aangetoond dat EMDR succesvol is bij volwassenen en bij kinderen vanaf o jaar. Klachten verminderen of verdwijnen in slechts enkele sessies en uit onderzoek blijkt dat dit resultaat blijvend is.
Hoe werkt EMDR?
Dat EMDR werkt bij trauma en angsten lijdt geen twijfel. Er bestaan inmiddels meer dan 21 gecontroleerde wetenschappelijke onderzoeken naar de effectiviteit van EMDR. Dit maakt EMDR op dit moment de meest geëvalueerde behandeling op het gebied van trauma en angst.
Ik zal als therapeut samen met de patiënt de klachten doornemen en de eventuele gebeurtenis bespreken waar de gedachten, beelden en gevoelens worden besproken. Het is nodig om deze informatie over de eventuele nare ervaring te verzamelen om daarna het verwerkingsproces op gang te brengen. Mochten de herinneringen niet herinnert worden en is de patiënt zich niet bewust wat de oorzaak kan zijn, dan nog kan EMDR effectief zijn.
Door het met de ogen volgen van de hand van de therapeut of audio stimulatie wordt “het informatie verwerkingssysteem” in de hersenen gestimuleerd.
De EMDR procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. De cliënt wordt na elke set oogbewegingen gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende verandering, waarna er een nieuwe set volgt. De aangeboden sets oogbewegingen of geluiden zullen er langzamerhand toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest tot zelfs verdwijnt.
Wanneer EMDR?
Bepaalde ervaringen kunnen diep ingrijpen in het leven van mensen. Een groot deel van de getroffenen ‘verwerken’ deze ervaringen op eigen kracht. Bij anderen ontwikkelen zich psychische klachten zoals bijvoorbeeld:
» Prikkelbaarheid
» Woede-uitbarstingen
» Concentratiestoornissen
» Overmatige waakzaamheid
» Buitensporige schrikreacties
» Moeite met in- of doorslapen
» Nachtmerries of flashbacks
» Beperkt uiten van gevoelens
» Intense reacties van angst
» Hulpeloosheid of walging
» Instabiliteit in de emotionele beleving
Uitgangspunt is telkens dat deze klachten zijn ontstaan als gevolg van een of meer beschadigende ervaringen. De belangrijkste insteek van de emdr-therapeut is de cliënt te helpen de herinneringen aan deze gebeurtenissen te verwerken, met de bedoeling daarmee de klacht(en) te verminderen of te laten verdwijnen.
PTSS en EMDR
PTSS (Posttraumatische Stressstoornis) is een diagnose na bijvoorbeeld een psychisch trauma en komt op wanneer de normale verwerking niet meer helpt, en handelen niet meer lijkt te baten. Een traumatische reactie bestaat uit hyperactivering, dwangmatige herbeleving (het opnieuw beleven van de traumatische ervaring), dissociatie, verdringing, angstreacties en vervlakking (verandering bewustzijnstoestand, vertekende beleving van de werkelijkheid en verandert toekomstbesef).
Jaarlijks krijgen veel mensen te maken met een nare ervaring zoals een ongeval, lichamelijke mishandeling, psychische mishandeling, misbruik, verlies etc. Een groot deel van de mensen kan zo’n nare ervaring goed verwerken. Een ander deel krijgt direct of jaren later last van deze ervaring(en). Veel mensen hebben klachten die lichamelijk kunnen zijn maar ook kan men veel last hebben van de herinnering en het maar niet uit het hoofd zetten. Ook nachtmerries, slapeloosheid, angsten en depressieve gevoelens kunnen kenmerken zijn. Men spreekt dan van een posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Deze klachten zijn vaak zo ernstig dat de persoon niet meer in staat is normaal te functioneren. De behandeling van deze klachten was in het verleden vaak ingewikkeld, langdurig en vaak ook zonder succes. Dit blijkt uit veel wetenschappelijke onderzoeken. De laatste ontwikkelingen op het gebied van verwerking van psychotrauma maken duidelijk dat de verwerking van traumatische behandelingen in bepaalde gevallen aanmerkelijk kan worden versneld door het toepassen van Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR).
Vroeger waren er wel 50 sessies nodig en met EMDR kunnen we het terug brengen naar gemiddeld 3 sessies met zeer veel succes. Na de behandeling blijkt dat na langere tijd de werking nog steeds effectief is.